آیا واقعا آمازون 20 درصد از اکسیژن دنیا را فراوری می نماید؟ - وبلاگ خبری گردشگری

به گزارش وبلاگ خبری گردشگری، از میان دلایل بی شماری که برای نگرانی درباره آتش سوزی در بزرگ ترین جنگل بارانی دنیا وجود دارد، تامین اکسیژن را فاکتور بگیرید؛ این موضوع از کمترین اهمیت برخوردار است.

چند روز گذشته، اخبار آتش سوزی در آمازون در دنیا منتشر شد و به همراه آن، ادعایی گمراه نماینده اما همیشگی در خصوص اهمیت جنگل های بارانی بارها و بارها تکرار شد: این جنگل ها 20 درصد از کل اکسیژن دنیا را فراوری می نمایند.

ادعای تامین 20 درصدی اکسیژن کل دنیا به وسیله جنگل آمازون در پوشش های خبری شبکه های CNN ،ABC News ،Sky News و غیره تکرار شد و سیاستمداران و افراد مشهوری مانند امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، کامالا هریس، نماینده کنگره و کاندیدای ریاست جمهوری آمریکا و لئوناردو دی کاپریو، بازیگر هالیوود و فعال محیط زیست نیز در رسانه های اجتماعی خود به این موضوع اشاره کردند.

بعضی آتش سوزی در جنگل های بارانی را به این معنا تصور کردند که اکنون دنیا در معرض خطر کمبود اکسیژن قرار گرفته است. اسکات کلی، فضانورد پیشین، هفته گذشته در توییتی چنین نوشت:

ما برای بقا به O2 نیاز داریم!

اما، آماری که به موجب آن، این جنگل ها لقب ریه های زمین را به خود گرفتند، برآوردی ناخالص است. همان گونه که چند دانشمند طی روزهای گذشته اعلام کردند، سهم خالص آمازون در تامین اکسیژنی که ما نفس می کشیم، تقریبا رقمی حول وحوش صفر است. مایکل کوو، دانشمند سیستم های زمین که مدیریت برنامه آمازون در مرکز تحقیقاتی وودز هول در ماساچوست را به عهده دارد، می گوید:

برای اینکه بخواهید آمازون را سر جای خود حفظ کنید، چندین علت وجود دارد؛ اما قطعا اکسیژن هیچکدام از آن دلایل نیست.

غیرممکن از لحاظ فیزیکی

به باور کوو، این ادعا هیچ معنای فیزیکی ندارد؛ به یک علت ساده، دی اکسید کربن کافی در اتمسفر وجود ندارد تا درختان بتوانند آن را فتوسنتز و به یک پنجم اکسیژن کامل این سیاره خاکی تبدیل نمایند. کمی به این موضوع فکر کنید: درختان در ازای هر دسته از مولکول های دی اکسیدکربن که از هوا خارج می نمایند، تعداد قابل توجهی مولکول اکسیژن وارد آن می نمایند. با توجه به این که اتمسفر زمین حاوی کمتر از نیم درصد از دی اکسیدکربن است، اما 21 درصد اکسیژن دارد، فراوری این حجم از اکسیژن برای آمازون اصلا امکان پذیر نیست.

چند دانشمند پیروز شده اند برآوردهای دقیق تری از این موضوع ارائه بدهند. یادویندر مالهی (Yadvinder Malhi)، یک اکولوژیست اکوسیستم در انستیتوی تغییرات زیست محیطی در دانشگاه آکسفورد (Oxford Universitys Environmental Change Institute)، محاسباتی برمبنای پژوهش سال 2010 که جنگل های گرمسیری را مسئول حدود 34 درصد از فتوسنتزهای موجود در خشکی معرفی نموده بود، انجام دادند. آمازون، با توجه به مقدار آن، نیمی از این مسئولیت را به عهده دارد. این بدان معنی است که آمازون حدود 16 درصد از کل اکسیژن فراوریشده در زمین را فراوری می نماید.

مالهی محاسبات خود را به طور کامل در وب سایتش شرح داده است. درصدی که آن ها به دست آورده اند با در نظر گرفتن اکسیژن فراوری شده به وسیله فیتوپلانکتون ها در اقیانوس به 9 درصد می رسد. جاناتن فولی، دانشمند علوم اقلیمی که مدیریت پروژه غیرانتفاعی Drawdown برای آنالیز راهکار های تغییر اوضاع را به عهده داشت، رقم بسیار محافظه کارانه تر 6 درصد را تخمین زده است.

اما این کل داستان نیست. درختان فقط اکسیژن فراوری نمی نمایند؛ بلکه آن ها را در فرایندی که به عنوان تنفس سلولی شناخته می گردد، مصرف هم می نمایند. طی این فرایند، قندهای جمع آوری شده در طول روز به انرژی تبدیل می گردد و اکسیژن، انرژی لازم برای انجام این فرایند را تامین می نماید. بنابراین، در طول شب که خورشیدی وجود ندارد تا فتوسنتز اتفاق بیفتد، آن ها صرفا اکسیژن را جذب می نمایند.

تیم تحقیقاتی مالهی عقیده دارند که درختان کمی بیش از نیمی از اکسیژنی را که فراوری می نمایند، به این طریق استنشاق می نمایند. سایر اکسیژن به جای مانده نیز به احتمال زیاد به وسیله میکروب های بی شماری که در آمازون زندگی می نمایند مصرف می گردد. آن ها از اکسیژن برای تجزیه مواد آلی مرده در جنگل استفاده می نمایند. مالهی می گوید:

تاثیر خالص [اکسیژن] آمازون یا در واقع، هر بیوم دیگری تقریبا صفر است.

اسکات دنینگ، دانشمند علوم جوی در دانشگاه کلرادو استیت می گوید به خاطر وجود همین تعادل بین فراوری اکسیژن و مصرف آن، اکوسیستم های مدرن به سختی سطح اکسیژن موجود در اتمسفر را کاهش می دهند. در عوض، اکسیژنی که ما تنفس می کنیم، میراث فیتوپلانکتون ها در اقیانوس است که به قدر میلیاردها سال به هم پیوسته اکسیژن انباشته نموده و جو را برای انسان ها قابل تنفس ساخته اند.

این حجم از اکسیژن تنها به این خاطر انباشته می گردد که پلانکتون ها آنقدر در کف اقیانوس می مانند تا همان جا پوسیده شوند. در غیر این صورت، تجزیه آن ها به وسیله میکروب های دیگر به مصرف همان اکسیژن ها می انجامید. دنینگ در مقاله ای که در The Conversation منتشر نموده است، این گونه شرح می دهد که فرآیندهای مشخص نماینده اندازه اکسیژن موجود در اتمسفر به طور میانه در فواصل زمانی زمین شناسی وسیعی رخ می دهد و از فتوسنتز تاثیر نمی پذیرد.

مهد تنوع زیستی

با این اوصاف، افسانه 20 درصدی معروف، ده ها سال است که دهان به دهان می چرخد و هنوز معلوم نیست که منشا آن کجا است. مالهی و کوو معتقد هستند این داستان برگرفته از آن واقعیت است که آمازون حدود 20 درصد از اکسیژن فراوریشده به وسیله فتوسنتز کل زمین را تشکیل می دهد و شاید به اشتباه به شکل 20 درصد از کل اکسیژن موجود در جو به دانسته های مردم راه یافته است.

بدیهی است که هیچ کدام از این شرحات به معنای مهم نبودن آمازون نیست. جنگل های آمازون در حالت بکر و دست نخورده خود، سهم بسزایی در بیرون کشیدن دی اکسیدکربن از اتمسفر دارند. کوو این جنگل ها را نه به یک جفت ریه، بلکه به دستگاه غول پیکر تهویه مطبوعی تشبیه می نماید که هوای سیاره را تازه می سازد. اینجا و سایر جنگل های گرمسیری در مرکز آفریقا و آسیا، از جمله قدرتمندترین ابزار انسان ها برای کاهش تغییرات اقلیمی به شمار می آیند و نکته مهم آن است که بعضی از این جنگل ها، هم اکنون، در حال سوختن هستند.

آمازون در تثبیت چرخه های بارندگی در آمریکای جنوبی نیز نقش مهمی ایفا می نماید و محل زندگی ساکنان بومی و بعلاوه، گونه های بی شماری از جانوران و گیاهان است. کارلوس نوبر، دانشمند علوم اقلیمی از انستیتوی مطالعات پیشرفته دانشگاه سائو پائولو (University of São Paulos Institute for Advanced Studies) می گوید:

مردم کمی درباره تنوع زیستی صحبت می نمایند؛ اما آمازون بیولوژیکی ترین اکوسیستم روی کره زمین است و تغییرات اقلیمی و جنگل زدایی موجب شده است این غنای زیست محیطی در معرض خطر بیفتد.

به خاطر اهمیت که آمازون برای دنیا دارد، می توان آن را به ریه های زمین تشبیه کرد و این قیاس می تواند برای تحریک اقدامی علیه جنگل زدایی مفید باشد. اما از نظر بیشتر پژوهشگران، چنین تشبیهی هیچ معنایی ندارد؛ چرا که ریه های حقیقی اکسیژن را به جای فراوری، استنشاق می نمایند. نوبر می گوید:

اگر مردم واقعا می خواهند آن را به بخش مهمی از بدن خود ربط بدهند که ثبات و حیات انسان ها و سلامتی شان را حفظ می نماید، به طور نمادین می توانید ارتباطاتی بین آن ها پیدا کنید. اما از نظر فیزیکی، آن ها واقعا ریه های دنیا نیستند.