دانشگاه ها بدون کنکور دکتری دانشجو می گیرند؟ ، جدیدترین جزئیات حذف کنکور های سراسری خبرنگاران - وبلاگ خبری گردشگری

به گزارش وبلاگ خبری گردشگری، معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نظرات کارشناسی خود را درباره حذف کنکور های سراسری و شیوه جذب دانشجویان در صورت اصلاح برگزاری فرایند آزمون ها شرح داد.

به گزارش خبرنگار دانشگاه وبلاگ خبری گردشگری، ماجرای حذف کنکور های سراسری سال هاست که مطرح می شود و مسئولان درباره آن اظهار نظر های متفاوتی دارند. از حذف کنکور سراسری که بگذریم در یکی دو سال اخیر ماجرای حذف کنکور ارشد و دکتری هم بعضا بر سرزبان ها افتاده است. منصور غلامی وزیر علوم در چند روز گذشته خبر از آنالیز و اصلاح شیوه های پذیرش دانشجو برای رشته های پرمتقاضی مقطع کارشناسی اطلاع داد. بر این اساس با علی خاکی صدیق معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به مصاحبه نشسته و درباره امکان حذف کنکور صحبت کردیم.

آیا امکان حذف کنکور های سراسری در کشور وجود دارد؟ چند سالی می شود که مسئولان هر دوره را آخرین سال برگزاری کنکور اعلام می نمایند و مجدد دیده می شود که همچنان خبری از حذف کنکور نیست.

کنکور سراسری که طی دو سال اخیر برگزار می شود تقریبا برای رقابت بین رشته های پرمتقاضی است یعنی حدود 15 درصد رشته های تحصیلی موجود. درحال حاضر حدود 85 درصد رشته های دانشگاهی پذیرش بدون کنکور دارند. در رشته های پرمتقاضی طبیعی است که به دلیل تقاضای بالای داوطلبان برای تحصیل در این رشته ها به ویژه در دانشگاه های معتبر عظیم مثل صنعتی شریف، تهران، امیرکبیر و شهیدبهشتی احتیاج به برگزاری کنکور است.

وقتی بیشتر داوطلبان می خواهند بعنوان مثال در رشته مهندسی کامپیوتر و برق دانشگاه شریف یا حتی حقوق دانشگاه تهران و شهیدبهشتی پذیرش بگیرند باید یک معیار و ملاکی جهت فیلتر کردن آن ها در نظر گرفته شود، چون هر صدهزار داوطلب متقاضی تحصیل در رشته برق که نمی توانند جذب دانشگاه شریف شوند و این دانشگاه نهایتا 100 نفر ظرفیت پذیرش داشته باشد.

درحال حاضر تنها مکانیزمی که می تواند به نحوی مطلوب داوطلبان ورود به مقطع کارشناسی را انتخاب و راهی دانشگاه های متناسب کند، همین برگزاری کنکور سراسری است.

جدا از بحث حذف کنکور آیا اطلاعی دارید که مسئولان شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت علوم یا آموزش و پرورش برنامه ای برای اصلاح فرایند برگزاری کنکور سراسری دارند یا خیر؟ تا کجا قرار است که کنکور به این شیوه برگزار شود؟

درحال حاضر جلساتی با شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام می شود که موضوع اصلاحات کنکور را برای پیش دریافت فرایندی بهتر، در دستور کار دارند، اما اینکه قرار باشد طی یک یا دو سال آینده طرحی برای حذف کامل کنکور سراسری دانشگاه های کشور ارائه شود، بعید می دانم و درحقیقت غیرواقع بینانه است.

بخشی از این موضوع به نظام قبل از آموزش عالی یعنی آموزش و پرورش برمی شود و باید دید که این وزارتخانه آمادگی لازم برای این کار را دارد یا خیر. درحقیقت آموزش و پرورش باید سال های مختلف در کل کشور ارزیابی انجام دهد، مدل ها و شیوه های گوناگون را مقایسه کند و پس از آنالیز پارامتر های مختلف دخیل در این امر رای به حذف کنکور یا حتی پیشنهاد جایگزین آن دهد.

کنکور های تحصیلات تکمیلی در چه شرایطی است؟ آیا حذف می شوند؟

علیرغم بحث مان برای حذف کنکور سراسری، داستان برای مقطع دکتری تفاوت دارد، چون پذیرش در این مقطع محدود و انتخاب دانشجو درنهایت برعهده استاد است. البته همین رابطه فرد به فرد (دانشجو و استاد) برای پذیرش در مقطع دکتری درعین سادگی، قدری کار را پیچیده هم می نماید.

از این جهت که داوطلبان دکتری برای انتخاب دانشگاه و استاد محدودتر هستند (چون اینگونه نیست که در زمینه کاری داوطلب در هر دانشگاهی استاد مسلط به آن کار وجود داشته باشد) گزینش کار ساده تری است و بدون شک افرادی که به آن مرحله می رسند تعداد زیادی ندارند. از آن طرف دانشگاه ها باید از بین تعداد محدود داوطلبان انتخاب های پیروز و کارآمدی داشته باشند و درصورت عدم هماهنگی مناسب هیئت علمی، گروه آموزشی و دانشجو با یکدیگر احتمال اینکه کیفیت دوره دکتری تنزل پیدا کند، وجود دارد.

یعنی با این وجود احتمال می رود که از سال های آینده دیگر شاهد برگزاری کنکور دکتری در کشور نباشیم؟

برای پذیرش در مقطع دکتری امکان حذف کنکور وجود دارد و برای سال های آینده کار های آن انجام می شود. درحال حاضر سهم کنکور دکتری برای پذیرش در دانشگاه 50 درصد و سهم آزمون عملی (مصاحبه با داوطلب) هم 50 درصد است. طرحی وجود دارد که کنکور دکتری به صورت یک امتحان عمومی (حالت کنکور های GRE در خارج از کشور) باشد که البته هنوز در دست آنالیز است.

افزایش سهم انتخابی استاد در دانشگاه با کاهش سهم آزمون کتبی دکتری قدری ممکن است، حاشیه ساز شود، چون تا به امروز که سهم آزمون های کتبی و عملی یکسان و 50 درصدی بود، عده ای از داوطلبان چه آنان که رتبه بالایی داشته اند و چه آنان که به نتیجه دلخواهی نرسیده بودند به نتایج اعتراض داشتند و تصمیم گیری های سلیقه ای اساتید را مانعی برای پذیرش خود عنوان می کردند. به گونه ای که یکی از داوطلبان کنکور دکتری سال گذشته که با رتبه تک رقمی آزمون کتبی از آزمون عملی امتیازی نگرفته بود خاطرنشان کرد: هنگامی که جمعی از اساتید دانشگاهی معتبر از من مصاحبه کردند، وقتی متوجه شدند که در مقطع کارشناسی ارشد از این دانشگاه فارغ التحصیل نشدم، صلاحیت من را برای پذیرش در آن دانشگاه رد کردند.

درحقیقت گویا بعضی اساتید دانشگاه ها این نکته را مد نظر قرار می دهند که داوطلب در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد از کدام دانشگاه فارغ التحصیل شده است و آن را ملاکی برای امتیازدهی می دانند. متاسفانه درحالی که این معیار امتیازدهی در هیچ بند و تبصره ای از قانون جذب و پذیرش دانشجویان دکتری نوشته نشده است، اما اساتید برحسب سلیقه آن را دخیل نموده اند؛ بنابراین وقتی اختیار کامل انتخاب دانشجویان دکتری به گروه آموزشی و اساتید سپرده شود چطور می توان توقع داشت که برحسب عدالت رفتار نمایند؟

بعید می دانیم که تا به امروز این شیوه در دانشگاهی اجرا شده باشد، چون معمولا دانشجویانی که بر هر دلیلی نمی توانند رتبه قبولی بیاورند، معترض هستند. همچنین برای اساتید و دانشگاه بحث اخلاق حرفه ای و برقراری عدالت بسیار حائز اهمیت است و صرفا به دلیل فارغ التحصیلی از یک دانشگاه دیگر، آن دانشجو را رد نمی نمایند.

اگر چنین مواردی هم در دانشگاهی دیده شده، باید گفته شود که این کار عمومیت ندارد. نتیجه کنکور دکتری قابل استناد نیست و دلیل نمی شود فردی با رتبه تک رقمی صلاحیت علمی بیشتری از فردی با رتبه دو رقمی داشته باشد، چون علاوه بر اینکه امتحان ما استاندارد و دقیق نیست همچنین در ارائه آزمون کتبی دلایل مختلف مثل استرس، شرایط زندگی و ... می تواند تاثیرگذار باشد.

در هر کدام از دانشگاه های داخلی و خارجی تصمیم اعضای هیئت علمی می تواند نادرست یا حتی پارامتر های غیرحرفه ای در آن اثرگذار باشد، ولی این امر یک قانون نیست و نمی توان گفت بیشتر کسانی که در دانشگاه ها دکتری می خوانند مطابق ضوابط یا زد و بند راهی دانشگاه شده اند. بدون شک چنین مسئله ای به نظارت و ارزیابی دانشگاه ها بر می شود.