کتاب هایی که بازتاب اسطوره های زیبای سرزمین ایران است، از جشن ها و نماد عروسی تا نماد رنگ ها و گل ها در ایران باستان - وبلاگ خبری گردشگری

به گزارش وبلاگ خبری گردشگری، خبرنگاران- چکامه راهگانی هنرمند جوانی است که در کند و کاو پژوهش دامنه داری که در استوره های ایران باستان انجام داده، به رموز جاذبه آفرینی آن ها در جشن های باستانی ایران اشاره نموده است و استوره ها را مهم ترین عامل جشن ها دانسته و با خلاقیت و تصویر ذهنی به آفرینش آثار متنوع و تحسین برانگیزی در این زمینه پرداخته است. یکی از ویژگی های برجسته آثار وی (نقاشی ها و تصویرگری ها) دوری از پیروی و کلیشه ای که به صورت یک معضل اساسی به بن بست رسیده (پیروی از غرب) است و تحت عنوان پیشگامان هنر معاصر مدت هاست گریبانگیر جامعه هنری ما را گرفته است که نه مخاطب و نه هنرمند را راضی می نماید. با چکامه راهگانی در زمینه آثار و هنر تصویرگری وی گفت وگو نموده ایم که در ادامه می خوانید:

در گام نخست از خودتان بیشتر بگویید و این که در چه رشته هنر فعالیت می کنید؟

من در خانواده هنری زاده شدم. مادرم پیانیست، آهنگساز، نویسنده و مترجم و پدرم نقاش و رمان نویس است. برادرم نیز آهنگساز و پیانیست است و اکنون در فلورانس ایتالیا به اجرای کنسرت و... می پردازد. من افزون بر نقاشی در زمینه کاریکاتور، پویانمایی (انیمیشن)، داستان کوتاه و ترجمه کتاب فعالیت دارم.

شما سه عنوان کتاب با تصویرگری های زیبا با عناوین اسطوره ها و نماد عروسی در ایران باستان، نماد گل ها، عددها و رنگ ها در ایران باستان و جشن های ایران باستان دارید. با توجه به اینکه در شروع نوروز هستیم کمی درباره درون مایه کتاب هایتان بگویید؟

کتاب اسطوره ها و نماد عروسی در ایران باستان پس از کتاب های نماد گل ها، عددها و رنگ ها در ایران باستان و جشن های ایران باستان با همکاری انتشارات دانو به چاپ رسیده است. این مجموعه شامل دو جلد کتاب به نام های گوی بالدار، نشان خورشید، شاهین و فروهر و نماد عروسی ها در ایران باستان است که تصویرگری آن را نیز خودم به عهده داشته ام. در این کتاب برای نخستین بار به الهه ستارگان، ماه، مرگ و... نزد ایرانیان باستان پرداخته ام و همچون کتاب های دیگر به دیدگاه های نیاکانمان در این زمینه اشاره نموده ام، مثلا به گوی بالدار را نشان خورشید، شاهین (پرنده باشکوه و گرامی ایرانیان) و فروهر (در قالب پیکر انسان با تاج یا کلاهی بر سر) پرداخته ام و چون این نقش پیش از دین زرتشتی در کشورهایی به جز ایران هم حک شده، آن را وابسته به دین زرتشتی یا آیین مهری نمی دانم اما به گونه ای با ایزد مهر (میترا) در پیوند می بینم به طوری که حلقه بزرگ میان کمر فروهر را نشان خورشید می دانم.

مجموعه دوم، نماد عروسی ها در ایران باستان به نمادهای عروسی و ریشه های آن پرداخته ام. به تور عروس، شاخ نبات، ساغدوش ها و... اشاره نموده ام و ریشه بعضی نمادها را به ایزدبانوی آب ها (آناهیتا) با ایزد خورشید (میترا یا مهر) یا ایزدبانوی زمین (سپندارمزد) نسبت داده ام و به تفاوت های مراسم عروسی در شهرهای مختلف بر اساس شرایط زیستی اشاره نموده ام.

کتاب نماد رنگ ها، گل ها و عددها در ایران باستان نیز شرح می دهد که چگونه هر سیاره و استوره و روزهای هفته را به رنگ ویژه ای نسبت می دادند و در مراسم های گوناگون رنگ های نمادین بر تن می کردند و به نقش آنها در آثار باستانی (بناها) می پردازد. در کتاب نماد اعداد، به عددهای گوناگون مانند عدد قهرمانی، استوره ای، مقدس و... پرداخته و هر یک را نزد ایرانیان و سایر ملل باستان بازگو نموده ام.

انگیزه اصلی شما برای نگارش این کتاب ها چه بود است؟ و به کدام یک از جشن هایی که مرتبط با ایران باستان است پرداخته اید؟

من علاقه بسیاری به فرهنگ کهن و باستانی سرزمینم دارم و همیشه احساس می کنم این فرهنگ غنی نه تنها مورد کم لطفی و بی مهری بسیار قرار گرفته که در لایه های غبار فرو رفته و کم کم به فراموشی سپرده می گردد. به این دلیل سعی کردم در این زمینه به پژوهش بپردازم و به منظور مجذوب کننده تر شدن آن ها برای خوانندگان، نگارش کتاب ها را به صورت داستان درآورده ام و تصویرگری نموده ام که مجموعا 8 داستان شد و در سه جلد کتاب به چاپ رسید و خوشحالم که مورد استقبال قرار گرفته است. هنگام داستان نویسی استوره ها، تصویر و رنگ آن ها در فکرم نمایان می شدند و ناخودآگاه بیشتر از احساسم بهره گرفتم تا تماشا آثار نقاشی دیگران.

یکی از شیرین ترین داستان هایی که از کودکی پیش از نوروز، بارها و بارها از مادر بزرگم می شنیدم قصه عمو نوروز و ننه سرما و گم شدن دو پسرش در برف و توفان زمستان بود. از این رو نخستین داستانم را با این افسانه دلنشین شروع کردم سپس به چهارشنبه سوری، حاجی فیروز، سیزده بدر و جشن های کهن ایران زمین پرداختم و تصویرگری کردم که چهار جلد اول آن در مجموعه ای به نامجشن های ایران باستان به چاپ رسید.

یکی از ویژگی های برجسته آثار شما (نقاشی ها و تصویرگری ها) دوری از پیروی از هنر غربی است که امروزه گریبان بسیاری از هنرمندان ایران را گرفته و تحت تاثیر هنر غرب به آثار خود می پردازند. از ویژگی های کارهایتان بگویید؟

من از تقلیدهای کلیشه ای و معضلاتی که گریبانگیر هنر معاصر شده بیزارم به ویژه در نقاشی. هنر باید آفرینش زیبایی و انرژی بخشیدن به مخاطب باشد به این دلیل همه هنر را دوست دارند. پس از جنگ جهانی سردمداران جنگ افروز حکومت ها از هنرمندان می خواستند که تابلوهای زیبا برای آن ها بیافرینند. نقاشان که از جنگ و خونریزی به ستوه آمده بودند بر عکس با پاشیدن رنگ بر بوم ها و کشیدن شکل های ناخوشایند و... اعتراض خود را به جنگ افروزان بیان می کردند. متاسفانه اکنون بسیاری از نقاشان بدون آگاهی از هدف و جنبه اعتراضی آن ها به کپی کاری آثار آن دوره پرداختند که خود نقاشان در آن دوره آثار را هنر نمی دانستند و ضد هنر می خواندند. اکنون متاسفانه این معضل با نام پیشگامان هنر معاصر تقریبا جهانی شده است.

شما در آثارتان بیان نویی را برگزیده اید که به کهن الگو ها وابستگی ندارد، از این رو در برقراری ارتباط با بیننده موفقیت آمیز بوده است، به ویژه در تصویرگری های کتاب هایتان توانمندی فردی به شکل چشمگیری مشاهده می گردد. نظر خودتان در این باره چیست؟

شاید دلیل نگاه و بیان نو استوره ها بوده چون تا به حال کمتر به آن پرداخته شده است، همان طور که گفتم هنگام نوشتن داستان ها تصویر هر یک از آنها در فکرم پدیدار می شد که نه به کهن الگوها وابسته بود نه به هنر معاصر.

در کتاب هایتان با رنگ مایه های دلنشین و ظرافت بیانی، هماهنگی و وحدت ایجاد نموده و با انرژی فکری آثار را پویا و خیال انگیز به تصویر کشیده اید که احساس اشتیاق و دلپذیری به روح و فکر مخاطب می بخشید. در این باره بیشتر آثارتان را بشناسانید؟

من فکر می کنم زیبایی اصلی، خلاقیت زیبای نیاکان ما در افرینش استوره ها بوده وقتی می خوانیم: آناهیتا ایزد بانوی زیبای آب ها تاجی یکصد ستاره بر سر، گردنبندی درخشان بر سینه با گوشواره های تابناک و لباس پر چین و شکن، سوار بر گردونه ای که چهار اسب باد، باران، ابر و تگرگ آن را در رودخانه به حرکت در می آورند و...

برای این همه زیبایی که در این استوره نهفته است چه تصویری باید در فکر تجسم کرد و کشید؟ من زیبایی را در استوره ها می بینم که موجب آفرینش نقاشی هایم شده است. همانطور که فیلم و سینمای غنی یک کشور بازتاب ادبیات پر بارش است نقاشی های من نیز بازتاب استوره های زیبای سرزمینم است.

تصاویر جاندار و با اهمیت اساطیری، گویای فرهنگ قصه پرداز و رازگونه ما ایرانیان است که امروزه کمتر بدان اشاره می گردد. آثار خلاق نقاشی های شما که هویتی ملی یافته و برخاسته از ذوق بکر و فکری پویاست، ما ایرانیان را به دوران های دور و دراز می کشاند و با لذت های فراموش شده نیاکانمان پیوند می دهد. در این باره نیز بیشتر شرح دهید.

این زیبایی ها بازتاب افکار نیاکان ماست که چنین استوره های زیبایی آفریده اند و موجب خلق نقاشی های من شده است، هویت نقاشی های من برگرفته از هویت بکر استوره پردازی سرزمینم است.

شما سال ها پیش نمایشگاهی با عنوان پایکوبی در سکوت برپا کردید و در این نمایشگاه 30 تابلو با فضای برفی زمستان را به تصویر کشیده اید. چرا سوژه بیشتر نمایشگاه هایتان را طبیعت انتخاب می کنید؟

بله مهرماه سال 1393 نمایشگاهی از تابلو های برفی زمستان با عنوان پایکوبی در سکوت داشتم و منظورم از این نام، اشاره به بارش برف است که برخلاف باران، در سکوت و خاموشی فرود می آید. برف و زمستان را بسیار دوست دارم چون نوستالژی خاطرات کودکیم است و تنها در این فصل می توان با دست آدم های مختلفی درست کرد که هم درونشان و هم بیرونشان سفید (آدم برفی) باشد.

من به طبیعت دلبستگی بسیار زیادی دارم متاسفانه زندگی صنعتی و پر مشغله روز به روز ما را از طبیعت دورتر می نماید. به این دلیل من سعی کردم با کشیدن تابلوهای طبیعت، طبیعت را به خانه ها بکشانم که حداقل از این موهبت دور نباشیم.

به نظر شما مهم ترین ویژگی نقاشی و بهره گیری از اساطیر ایرانی چیست؟

من معتقدم نخستین ویژگی هنر خلق زیبایی است، چون زیبایی انرژی می آفریند از اینروست که همه هنر را دوست دارند، و باید آن را با چشم دید نه تخیل و حافظه تصویری. من بار ها گفته ام با کشیدن خطوط بی سروته و فیگورهای بی شکل و ریختن رنگ بر بوم، و گمراه ساختن بیننده با حرف های اغراق آمیز که معجزه یا درامی در پس رنگ ها و خطوط و لابه لای فرم ها پنهان است و... مخالفم و آن ها را اهانت به هنرو شعور و حس زیبا شناسی مردم می دانم.

استوره ها زاده احتیاج نیاکان ما بودند که به صورت غیر واقعی تجلی می شدند از این رو تصویر آن ها باید همانگونه کشیده می شدند بنابراین سعی کردم نصف صورت آنها را پنهان و نصف دیگر را نمایان کنم که شبیه انسان نباشند. هنگام نوشتن و تصویرگری آنها آرزو داشتم کارگردان سینما بودم و می توانستم استوره ها را به صورت فیلم درآورم تا در خاطره مردم سرزمینمان همیشه باقی بمانند.