بانیان وضع موجود اقتصاد کشور چه کسانی هستند؟
به گزارش وبلاگ خبری گردشگری، تردید نداریم که وضع موجود کشور و فرایند ها از لحاظ مختلف، چه سطح زندگی، چه کیفیت زندگی و چه مدیریت امور مختلف، شرایط نگران کننده ای دارد. حتما هم لازم هست که عاملان و مسبب های وضع موجود شناخته شوند نه مِن باب مجازات و انتقام کشی و از این دست، بلکه مِن باب تصحیح سیاست ها و روش ها و تغییر جهت. به همین دلیل اینجانب صرفا سعی می کنم در این متن یک شیوه منطقی و شفاف به کار ببرم تا هر کس بتواند ایراد آن را بر اساس ضعف ساختار منطقی مطرح کند.
لیبرالیسم چیست؟ این نخستین پرسشی است که منتشرکنندگان اطلاعات گمراه کننده و مغلوط (یا آنچه در این متن تحت عنوان پدآگاهی یا ضدآگاهی از آن نام می بریم) در کشور ما هرگز حاضر به ارائه پاسخ به آن نبوده اند. از نظر سابقه تاریخی، لیبرالیسم، اصولا به حیطه اقتصاد علمی مربوط نمی شود و اگر در کتاب های اقتصاد به آن اشاره شود به تحولات فلسفه سیاسی قرن هجدهم و نوزدهم اشاره دارد (پذیرش اصل برابری انسان ها و آزادی فردی و برخورداری افراد از حقوق برابر، حکومت قانون و حق مشخص سرنوشت و پذیرش آزادی مبادله و احترام به حقوق مالکیت، اجزای این منش فکری بود). عبارت لیبرالیسم امروزه هم مربوط به حیطه فلسفه سیاسی است و به همین دلیل نیز در دو طرف اقیانوس اطلس کاملا مفاهیم متفاوتی را می رساند. در آمریکا لیبرال به افرادی که سیاست های چپ گرانه دارند (طرفدار توسعه خدمات رفاهی فزاینده) اطلاق می شود؛ ولی در اروپا کسانی که میانه رو متمایل به راست هستند، لیبرال خوانده می شوند.
اما در کشور ما استفاده از واژه لیبرال و لیبرالیسم از طریق حزب توده رایج شد آن هم دقیقا در چارچوب جعبه ابزار مهندسی روانشناختی حزب کمونیست شوروی. به این معنی که هرکس را که به هر درجه طرفدار آزادی و مخالف سلطه نظام کمونیستی بود، لیبرال می خواندند و بر همین مبنا طرفدار غرب یا عامل غرب و دشمن جامعه و حکومت برمی شمردند. حزب توده این واژه را به یک صفت خطرناک که باید از آن بیم داشت و نشان از استکبار و استعمار است تبدیل کرد و حتی معنی فارسی تحت اللفظی کلمه را که آزادگی است به کار نبرد، بلکه همان کلمه لاتین را که برای عموم معنای روشنی نداشت، مناسب یافت سپس سرشار از بار منفی کرد و به فکر بسیاری تزریق کرد. در مقطع بعد از انقلاب هم از هر طرفدار حزب توده یا طرفدار گروهک های وابسته که در گفتمان خود مرتب این واژه را تکرار می کردند معنی آن پرسیده می شد، بی اطلاع بودند. مصداق آن را مهندس بازرگان و دولت او می دانستند که اتفاقا آن مرحوم و دولتش بر حسب سابقه عملکرد درست عکس مفهوم لیبرال بودند.
در سال های اخیر، از زمان دولت آقای روحانی (و بر اساس برداشت اینجانب به اشاره و حمایت افرادی از همان دولت) هجمه به لیبرال ها مجددا شروع شد. گرچه این هجمه در سازمان ها و گروه های دیگر نیز ده ها سال در جریان بود. وجه تمایز هجمه نو استفاده بیشتر از واژه نئولیبرال بود؛ چون شیوه قدیم هجوم به لیبرال را آبروباخته می یافتند. این گروه قصورهای دولت را که نتیجه تصمیم های خود دولت بود، متوجه گروه مرموز و موهومی معرفی می کردند که هیچ کاره بودند؛ اما از مقامات مالی که تصمیم های نامناسب را انتخاب می کردند، موثر تر القا می شدند. به این ترتیب با روش غیراخلاقی سعی می شد انگشت سرزنش از تصمیم گیران واقعی به سوی دیگران متوجه شود.
در دولت نو هم با ظهور ناکامی ها، رو شدن دست شعارسرایان و ضعف های مختلف مدیران نو، مجددا آتش حمله به طرف لیبرال ها شعله ور شده و افرادی از مجاری مختلف خبری، فضای مجازی و نشریات به تزریق پدآگاهی مشغول شده اند.
اینجانب لیبرال هستم؟ در همین سیل پدآگاهی که در جریان است گاهی اینجانب را نیز لیبرال خوانده اند و در این سلک قرار داده اند. اینجانب اعتقادی به برچسب ندارم و خود را تحت هیچ برچسبی قرار نمی دهم. اگر در این حیطه بخواهم خود را معرفی کنم باید بگویم طرفدار اقتصاد علمی بوده ام و حدود نیم قرن در این زمینه به مطالعه، پژوهش و تدریس و آموزش مشغول بوده و تجربه کرده ام؛ اما اجازه دهید مصداقی صحبت کنیم. اگر اینجانب لیبرال هستم ده ها سال است که اصل اندیشه مالی خود را به روشنی و شفافیت تمام بیان کرده و نوشته ام؛ که نه نتیجه منافع یا علائق ایدئولوژیک و مسلکی بلکه مبتنی بر برداشت علمی و تجربه کاربردی اینجانب و دیدن سیستم های مختلف مالی سرمایه داری، کمونیستی و رفاهی از نزدیک است. این مبانی عبارتند از: اعتقاد به مکانیزم رقابت به عنوان سازوکار عمده تخصیص منابع در نظام مالی، اعتقاد به لزوم حفظ حرمت مالکیت خصوصی مردم اعم از مالکیت مادی و مالکیت معنوی، اعتقاد به آزادی فعالیت مالی برای همه و امکان راحت ورود و خروج مردم به فعالیت مالی، اعتقاد به آزادی انتخاب برای مردم در حیطه اقتصاد و سایر حیطه ها، اعتقاد به تجارت بین الملل و لزوم حفظ روابط مسالمت آمیز با کشورهای مختلف با قید حفظ و ارتقای منافع ملت ایران، اعتقاد به جدایی فعالیت های حاکمیتی از امور سودآوری، اعتقاد به محدودیت نقش مالی دولت به حفظ قواعد کارکرد اقتصاد، اعمال سیاست پولی و مالی برای توسعه کشور و ثبات قیمت ها، ارائه خدمات رفاهی و حفاظت از فروافتادگان جامعه، ارائه کالاهای عمومی، حفظ محیط زیست و کنترل برون ریزهای منفی و در مقابل دریافت مالیات منصفانه و قیمت گذاری مالی برخی خدمت و رعایت تقوا در هزینه کردن منابع عمومی و در نتیجه لزوم جمع آوری تمام منابع عمومی در چارچوب بودجه که از طریق کنندگان واقعی مردم تنظیم و بر اجرای آن نظارت شود. حال هرجا این سیاست ها اعمال و اجرایی شده اینجانب اگر حضور هم نداشته و دستی در کار هم نداشته ام نتیجه آن را با کمال افتخار می پذیرم؛ چون تجارب متعدد بشری نشان می دهد در کشور ها و منطقه ها مختلف ثمرات شگفت انگیزی به بار آورده است.
و اما در باب بانیان وضع موجود: روزنامه نگاران میدانی وقتی در پی پیگیری فساد هستند اصطلاحی دارند به این شکل که راستا پول را پیگیری کن. ساده ترین راه برای پاسخ به این پرسش که بانیان وضع موجود چه کسانی هستند این است که راستا جریان پول و ثروت در جامعه را پیگیری و رصد کنیم. چه کسانی در ابتدای انقلاب آه نداشتند با ناله سودا کنند و اکنون سرمایه و دارایی آنان سر به صد ها و هزاران میلیارد تومان می زند و نه نوآور، نه کارآفرین و نه تاجر رقابتی بوده اند؟ کدام قوانین، مقررات، دستور العمل ها و سهمیه های رانت ساز، کدام امضاهای طلایی، کدام سفارش های پشت پرده و روی پرده، کدام واگذاری های زمین، جنگل، معدن، شرکت، حق انحصاری واردات و صادرات، اعتبارات کلان بانکی و سهمیه ارزی موجب این انباشت ها شده است؟ ثروت های جامعه چگونه و با چه سازوکارهایی در تملک یا زیرکلید چه افرادی قرار گرفته است؟ چه کسانی حامی این سیاست ها و روش ها بوده اند؟ چه نیروهایی، کارشناسان مستقل را که با این شیوه ها سر سازش نداشته اند، چنان از صحنه رانده اند که دیگر نیروی انسانی چندانی در صحنه باقی نمانده است؟ چه مدیرانی کار ساز و مجری این شیوه و روش هایی بوده اند که چنین زمینه هایی را مهیا کرده است؟ چه گروه هایی از نظر فکری، در ایجاد گرد و خاک و جنجال و شعار در حیطه اندیشه، فرآیند برخورد منطقی با مسائل را منحرف کرده اند؟
این گروه ها منطقا و عقلا بانی وضع موجود بوده اند. حال پیدا کنید پرتقال فروش را! لطفا اثرگذاران بر انتخاب این راستا ها و جریانات را که بر شمرده شد، مشخص کنید تا به عنوان بانیان وضع موجود شناخته شوند.
سخن آخر: شاید افرادی که سر وصدای این زمینه را زیاد کرده اند از همان گروهی باشند که به دولت موجود قول ایجاد دستاوردهای شگفت انگیز از طریق روش های بدیع را داده اند و اکنون دستشان رو شده و به نظر کلا خالی می رسد. پس با این نوع تحرک ها قصد ایجاد آشفتگی در اذهان عموم را دارند. تصور اینجانب این است که یکی از کسانی که بسیار از این باب زیان خواهد دید خود رئیس دولت خواهد بود. ایشان بهتر است از این خیل پیرامونی نتیجه مشخص طلب کنند چه در حیطه اندیشه و چه در حیطه برنامه ریزی و اجرا؛ و آنان را از این شیوه های غیر کارساز پرهیز دهند. مردم به رصد عملکرد ها نشسته اند و از همه مهم تر إِن ربّک لبِالْمِرْصادِ.
منبع: اتاق بازرگانی ایران