جشنواره جان گرفت - وبلاگ خبری گردشگری

به گزارش وبلاگ خبری گردشگری، گلایه ها درباره سردی سالن های پردیس سینمایی ملت (یکی از دو سینمای رسانه سی ونهمین جشنواره فیلم فجر) بالاخره جواب داد و روز سوم روز گرمی بود. این گرما با نمایش ابلق تازه ترین ساخته نرگس آبیار دمای جشنواره را بالاتر هم برد. فیلم اکشن و جنگی تک تیرانداز به کارگردانی علی غفاری هم باوجود کم وکاستی ها، صحنه های گرم کم نداشت؛ البته باوجود امتیازاتی که دو فیلم دارند، چاقوی نقدها هم تیز بود. هرچند فیلم ابلق نشان داد که فارغ از نقدها این شانس را دارد که در داوری دیده گردد و حتی جوایزی را در بعضی بخش ها به دست آورد. سابقه خوب و پیروز آبیار در دوره های گذشته جشنواره فیلم فجر هم این حدس را تشدید می نماید.

ابلق

نرگس آبیار از جمله کارگردان های خوب سال های اخیر سینمای ایران است که مخاطبان هر بار منتظر فیلم تازه او هستند. فارغ از برچسبی که عده ای درباره بعضی حمایت های ارگانی می زنند اما تجربیات متفاوت و خطرپذیری برای چالش های تازه در فیلمسازی و روایت و البته کیفیت و استاندارد و جذابیت آثارش، برگ برنده سینمای اوست و مخاطبان زیادی دارد. بعد از پیروزیت شبی که ماه کامل شد عده بیشتری از مخاطبان منتظر فیلم تازه او بودند. وقتی خبر حضور بهرام رادان در فیلم آبیار مطرح شد به جز انتظار پای کنجکاوی هم در میان آمد، چرا که رادان چندان با سینما و فضای فیلم های آبیار سنخیت نداشت؛ البته قبلا این تردید درباره الناز شاکردوست هم وجود داشت اما بازی خوبش در شبی که ماه کامل شد آن را از بین برد.

رادان با این که گریم متفاوت و بازی کنترل شده ای دارد اما باز یک جای کار می لنگد. در مقدمه طولانی فیلم که اتفاق خاص و ویژه ای نمی افتد و آبیار صرفا روی جزئیات زندگی روزمره و کار جماعتی فقیر و بینوا اما فعال در حاشیه شهر تمرکز نموده و شکاف طبقاتی را هم نشانه می رود، اتفاقا این حضور و نگاه های رادان است که تا حدودی ادامه قصه را لو می دهد، درحالیکه به نظر نمی آید قصد فیلمساز این باشد که ما تا اواسط فیلم، جلال (رادان) را شخصیت منفی بدانیم. کوشش برای فهم مخاطب عام، آبیار را به سمت رئالیسم آغشته به عظیمنمایی و اغراق فیلمفارسی وار و تا حدودی آثار بالیوودی برده به ویژه آن صحنه تعرض و به لحاظ پرداخت با بعضی نمونه های مشابه در فیلمفارسی ها برابری می نماید؛ البته که آبیار به هر حال از آن خامدستی های فیلمفارسی بسیار فراتر عمل می نماید و فیلمش جزئیات خوش آب ورنگ تر و امروزی تر و باورپذیرتری دارد.

فیلم از جایی به بعد روی موج جنبش من هم (me too) سوار می گردد و تا آخر با آن پیش می رود اما دلایلی که به زعم خود برای سکوت زن و زنان آزاردیده می آورد، بیشتر به توجیه شبیه است و مصلحت و محافظه کاری در غیاب جسارت جولان می دهد. درحالی که از فیلمساز خانم و روشنفکر و آگاهی چون آبیار توقع می رفت که پیشنهاد تازه ای داشته باشد؛ البته منظور از آن جنس قهرمان بازی های فمینیستی و اغراق شده از جنس سینمای تهمینه میلانی نیست، بلکه آبیار این ظرفیت را داشت که با هنر و ظرافتش در نویسندگی و فیلمسازی از این موقعیت بهره ببرد. شاکردوست در نشست رسانه ای فیلم گفت: می خواهیم صدای زنانی باشیم که دستشان به هیچ جایی بند نیست. اما فیلم عملا دعوت به خفه کردن صدای زنانی است که دستشان به جایی بند نیست.

ابلق البته حتی باوجود همین کم وکاستی ها و مصلحت اندیشی ها، اثر خوش ساخت و گرمی است و حتما با استقبال تماشاگران در اکران عمومی و احتمالا نظر مثبت داوران روبه رو خواهد شد. هوتن صبور در نقش یک کفترباز حاشیه نشین، بازی متفاوتی دارد و فرایند شخصیتی او قابل اشاره است و احتمالا یکی از گزینه های اصلی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد باشد. گیتی معینی هم از شانس های جدی نقش مکمل زن است. گلاره عباسی هم بازی و گریم متفاوتی دارد. شاکردوست هم بعد از شبی که ماه کامل شد، یک نقش سخت دیگر را تجربه نموده و به جز بعضی لحظات که لهجه اش درنیامده، تقریبا پیروز عمل نموده است.

تک تیرانداز

یکی از گلایه های همیشگی سینمای ایران، بی اعتنایی به قهرمانان و شخصیت های عظیم کشور است؛ چه چهره های معین کننده تاریخی و چه عظیمان معاصر در عرصه های مختلف. شهدا و قهرمانان جنگ هم در این گروه جای می گیرند که در این سال ها و در قالب فیلم های جنگی و دفاع مقدسی به بعضی از آنها پرداخته شده است. تک تیرانداز به کارگردانی علی غفاری که به بخشی از رشادت های شهید عبدالرسول زرین تک تیرانداز برجسته جنگ می پردازد از آن جهت که به سهم خود قسمتی از این خلأ را پر نموده، ارزشمند و قابل اشاره است اما در کلیت این فیلم هم تقریبا همان مسائل فیلمنامه ای و اجرایی را دارد و اثر ماندگاری نیست. با این حال تک تیرانداز آغاز خوبی دارد و فضاسازی ملتهبش در سمت نیروهای بعثی عراق، یادآور بعضی فیلم های جنگی دهه 60 است که گیشه پیروزی داشتند. اگر تک تیرانداز با همین کیفیت در همان سال ها ساخته و اکران می شد، قطعا یکی از فیلم های جذاب و پرفروش سینمای ایران می شد.

شاید مهم ترین نکته فیلم، همان قهرمان محوربودن آن و وجود و رویارویی قهرمان و ضدقهرمان به معنای کلاسیک آن باشد که در سینمای این سال های ایران که اصرار بیش ازحدی به سینمای مدرن و اجتماعی و قصه های کم رمق دارد، می توان به عنوان امتیاز به آن نگاه کرد. شخصیتی چون شهید زرین و سوژه تک تیراندازبودن هم ظرفیت بالقوه درخشانی دارد و به قصه های مهیج و ملتهبی راه می دهد اما تک تیرانداز باوجود کوشش و بعضی لحظات در کلیت توانایی خلق صحنه های جنگی و اکشن و تاثیرگذار را ندارد. اگر کمی از لهجه کامبیز دیرباز بگذریم و شباهت نداشتن چهره و فیزیکی او با شهید زرین را هم درنظر نگیریم، بازی او از نقاط قوت فیلم است و اگر بازیگران چهره دیگری در فیلم بودند و با فیلمنامه و خلق موقعیت های جذاب تری روبه رو بودیم، تک تیرانداز شرایط و کیفیتی به مراتب بهتر از این داشت و تبدیل به یکی از فیلم های خوب و ماندگار جنگی و دفاع مقدسی سینمای ایران می شد.

منبع: علی رستگار - سینما / روزنامه وبلاگ خبری گردشگری