چنگیز جلیلوند به روایت چنگیز جلیلوند ، از طوقی تا لذت ریچارد برتون بودن - وبلاگ خبری گردشگری

به گزارش وبلاگ خبری گردشگری، چنگیز جلیلوند می گفت: من در آن موقع همواره از صحبت کردن به جای ریچارد برتون لذت می بردم، نمونه کامل کارم با برتون در فیلم چه کسی از ویرجینیاوولف می ترسد؟ (مایک نیکولز) بود. این هنرمند سرشناس عرصه دوبله، همچنین از طوقی علی حاتمی به عنوان یکی از قشنگ ترین کارهایش که در سینما دوبله نموده، یاد می کرد.

چنگیز جلیوند یکی از صداهای جاودانه در هنر - صنعت دوبلاژ ایران و از پیشکسوتان این عرصه است که به جای بازیگران مطرح بسیاری در سینمای ایران و دنیا صحبت نموده بود و امروز 2 آذر ماه بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت.

وبلاگ خبری گردشگری در سال 82 تقریبا 18 سال قبل، با او تبادل نظریی انجام داده است که به بهانه درگذشت این هنرمند، در ادامه بازنشر می گردد.

جلیلوند در این تبادل نظر که توسط مسعود نجفی (خبرنگار) اجرا شده است از شرایط دوبله، زندگی و خاطرات خود سخن گفته بود.

او به وبلاگ خبری گردشگری می گفت: آن موقع وقتی فیلمی را دوبله می کردیم یک ارتباطی بین من و کارگردان بود و اصلا هنرپیشه نمی آمد، ببیند که ما چکار می کنیم و اصلا وقت اینکه بیایند سردوبلاژ را، نداشتند و شاید هم فکر می کردند بیایند برایشان اُفت دارد! چراکه نمی توانند به جای خودشان صحبت نمایند ولی مرحوم فردین معمولا در فیلم هایی که خودش کارگردان بود، می آمد و یک نگاهی می کرد.

طوقی از قشنگ ترین کارهایی بود که دوبله کردم

جلیلوند از فیلم طوقی علی حاتمی به عنوان یکی از قشنگ ترین کارهایش که در سینما دوبله نموده است، یاد می کرد و یادآور می شد: فیلم طوقی ساخته علی حاتمی بود که به جای وثوقی و ملک مطیعی صحبت می کردم و هر دو، صداهایی کاملا متفاوت داشتند. وقتی چیزی را به جای وثوقی گفتم حالتی بین براندو و نیومن داشتیم که کاملا روی صورت او می نشست. تقریبا 70 درصد فیلم های وثوقی را من صحبت کردم و بقیه را هم افرادی مثل منوچهر اسماعیلی و منوچهر زمانی دوبله کردند. وثوقی فقط در گوزنها و تنگسیر بود که به جای خودش حرف زد.

بهروز وثوقی،مرحوم محمد علی فردین و ناصر ملک مطیعی سه تیپ مختلف بودند که هر سه را دوست داشتیم، ولی جای فردین خیلی راحت و حساس بودم و همواره سعی می کردم کار او متفاوت باشد. در آمریکا وقتی خبر فوتش را شنیدم، گریه ام گرفت. اما در حالیکه تمام تلویزیون های ایرانی در اروپا و آمریکا من را دعوت کردند تا درباره او صحبت کنم من جواب رد دادم و گفتم اگر فردین مُرده من هم مُرده ام.

جلیلوند در بخش دیگری از این تبادل نظر که در مقطعی اجرا شده بود که تازه از خارج از کشور آمده بود، گفته بود: سفر سنگ ساخته مسعود کیمیائی آخرین فیلمی بود که تقریبا همزمان با انقلاب اسلامی، مدیر دوبلاژ بودم و به جای سعید راد صحبت می کردم. غازهای وحشی و شعله هم آخرین فیلم های خارجی بودند. یک فیلم هم از سیلوستر استالونه بود که حتی آنونسش را گرفتیم اما فرصت نشد آنرا دوبله کنیم و ایران را ترک کردم.

وی علت ترک ایران را تحصیل فرزندانش می دانست و می گفت: بچه هایم بیش از انقلاب در انگلستان درس می خواندند و باید برایشان پول می فرستادم که مشکل بود. انتها با مادرشان صحبت کردم و دیدیم خودمان هم باید بالاسرشان باشیم و اگر برگردیم به تحصیلشان لطمه می خورد. همگی به آمریکا رفتیم و در آنجا مقیم شدیم تا بچه ها به انتهای برسند که خوشبختانه الان هر سه فرزندم به شرایط خیلی خوبی رسیده اند. در این 24 سالی هم که در خارج از کشور بودم، حرفه ای داشتم که اصلا ارتباطی با هنر نداشت.

عاشق کار دوبله بودم

جلیلوند در ادامه آن تبادل نظر از عشق و علاقه اش به دوبله سخن گفته بود: من عاشق کار دوبله بودم و عاشقانه این کار را دوست داشتم و ترک کردنش هم مثل این بود که یک چیزی را که به آن اعتقاد داشتم از بین رفته باشد و خیلی ناراحت بودم، یک وقت شغل، آدم را کنار می گذارد و یک وقت خود آدم، شغل را کنار می گذارد، من موقعی که کنار رفتم هیچ عیب و ایراد و مسئله خاصی نداشتم و خودم شغلم را مجبور شدم کنار بگذارم. با بازگشت به اینجا با فیلم عصر روح شروع کردم که به جای لیام نیسن حرف زدم، حتی فکر می کردم نتوانم این کار را انجام دهم ولی خوشبختانه گفتیم در فیلم بعدی هم به جای جت لی صحبت کردم که دست گرمی بود و چون دیالوگ کم داشت فقط می خواستم راه بیافتم. الان حتی اگر یک میلیون هم بدهند این کار را نمی کنم. یک یا دو فیلمی که مجبور شدم کار کنم فقط دلیلش این بود که مجددا با حرکات لب و دهن آشنا شوم. برخی ها می گویند دوبله هنر نیست در صورتی که اگر نبود، همه می توانستند دوبله نمایند. برخی ها هم می گویند دوبله جنایت و خیانت است!. شما که الان از بیلیاردباز پل نیومن خاطره دارید به راستی آیا اگر این فیلم دوبله نمی شد و شما آنرا می دیدید اینقدر از آن خاطره داشتید؟ از هر کسی می پرسیم می گویند، می گویند پل نیومن را به خاطر صدا و دیالوگی که رویش بود دوست داریم، همینطور مارلون برانو.خیلی ها هم آمدند، دوبله کردند رفتند ولی هیچ اسمی از آنها نیست.

جلیلوند در این تبادل نظر از موسسه قرن 21 که در آن مقطع زمانی فیلم های خارجی را دوبله می کرد، سخن گفته بود: جعفری مدیر این موسسه واقعا عاشق سینما است. اگر سینما 5 نفر مثل او را داشت، متحول می شد. به قول برخی ها او فقط دوست دارد هزینه کند تا فیلم ها را به زبان فارسی ببیند! من در این موسسه مدیریت داخلی استودیو را به عهده دارم و با اختیارتام کلیه کارهای یک فیلم به مسئولیت من انجام می گردد.

دیگر در ایران از دوبله های درخشان و ماندگار خبری نیست

او در عین حال که معتقد بود شرایط دوبله بد نیست در عین حال می گفت: دیگر در ایران، از آن دوبله های درخشان و ماندگار خبری نیست. چون سینمای ما به لحاظ اکران و نمایش فیلم های مطرح خارجی درهای خود را بر روی دنیا خارج بسته است و این اکران محدود فیلم های خارجی جوابگوی دوبله نیست. زمانی بهترین فیلم های دنیا همزمان در سینماهای ایران اکران می شد. صدابرداری سرصحنه نیز در آن موقع رایج نبود اما الان شرایط 180 درجه فرق نموده است.

اما با تمامی این شرایط از زمانیکه به ایران بازگشته ام برخلاف بسیاری از دوستان و همکاران به آینده این حرفه بسیار امیدوارم. جوان های بسیار مشتاق و مستعدی را دیده ام که با اندکی مدیریت و با گذشت مدت زمانی می توانند بارقه هایی از آن گذشته درخشان را تکرار نمایند. این جوان های مشتاق و بسیار مستعد نیاز به پشتیبانی و حمایت دارند و با راه اندازی واحدهای دوبله جدید می توان به آینده ای که به آن اشاره کردم نزدیک شد.

چنگیز جلیلوند می گفت: هر فیلم سینمایی فقط بر روی پرده سینماست که معنی می دهد، اما برای جان بخشیدن دوباره به دوبله همین فیلم های ویدیویی نیز شروع مناسبی می توانند محسوب شوند. به عنوان مثال خود من هرچند که بیش از 24 سال از ایران دور بوده ام اما انگیزه و شوق فراوانی برای فعالیت مجدد و احیای دوبله دارم.

وی در اشاره به کارهای قابل توجه در این زمینه به وبلاگ خبری گردشگری می گفت: یکی، فیلم بیمار انگلیسی (آنتونی منگولا) است که به جای ویلم دافو صحبت نموده ام و از آن هم بسیار راضی و خشنودم و دیگری فیلم کی پکس است که به جای کوین اسپیسی صحبت نموده ام. فیلم فضای بسیار خوبی دارد و جان می داد برای دوبله!. از کارهای آینده هم می توانم به فیلم های ترمیناتور 3 (جاناتان ماستو - محصول 2003 آمریکا) و score امتیاز اشاره کنم که در این آخری به احتمال فراوان به جای مارلون براندو و رابرت دنیرو صحبت خواهم کرد.

جلیلوند که صدایش در طول سال های متمادی معرف و یادآور بسیاری از ستارگان سینمای ایران و دنیا بوده است، یادآور شده بود: من در آن موقع همواره از صحبت کردن به جای ریچارد برتون لذت می بردم، نمونه کامل کارم با برتون در فیلم چه کسی از ویرجینیاوولف می ترسد؟ (مایک نیکولز) است.

من حتی زمانیکه در آمریکا بودم در لحظات تنهایی صدا و نوار ریچارد برتون در این فیلم را برای خودم می گذاشتم و بارها به آن گوش می دادم. به برت لنکستر نیز بسیار علاقه داشتم هم به خودش به عنوان یک بازیگر و شخصیتش. از میان فیلم های لنکستر به حرفه ای ها (ریچارد بروکس) بسیار علاقه مندم به صورتی که در زمان دوبله فیلم خانواده ام را نیز به استودیو بردم تا کارم را از نزدیک ببینند.

زنده یاد چنگیز جلیلوند که به جای بازیگران مطرح دیگری همچون پل نیومن و مارلون براندو صحبت نموده است، همچنین گفته بود: من صحبت کردن به جای پل نیومن را از فیلم کسی آن بالا مرا دوست دارد (رابرت وایز) شروع کردم و تا زمانیکه در سال 1358 از ایران رفتم، تمامی فیلم های پل نیومن را دوبله کردم.

خاطره گویی از یک کار

این هنرمند خاطره ای را هم تعریف نموده بود و گفته بود: در آن زمان رایج بود که نماینده ای از سوی کمپانی سازنده هنگام دوبله فیلم معروفی به استودیوی دوبله می فرستادند در هنگام دوبله پدر خوانده (فرانسیس فورد کاپولا) نماینده کمپانی نیز حضور داشت و زمانیکه من دیالوگهایی از براندو را در فیلم گفتم وی تا مدتی خیره به پرده نگاه کرد و آنگاه رییس استودیو را خطاب قرار داد و با صدای بلند گفت: این فلان فلان شده که خود براندوست، با براندو اصلا مو نمی زند! و من که از بد دهانی وی ناراحت شده بودم دیگر کار را قبول نکردم اما او زمانیکه از در استودیو خارج می شد رو به من کرد و گفت: good like mr brando . پس از رفتن وی، مدیر استودیو که امتناع مرا دید، خواست دستمزد مرا به دلار بدهم اما من نپذیرفتم. آنها بالاجبار از افراد بسیاری تست گرفتند تا آقای نوربخش با تایید من به جای مارلون براندو در نقش دون کورلئونه صحبت کرد.

چنگیز جلیلوند در خاتمه، سخنانش را اینگونه به خاتمه برده بود: در این سالها همواره دلم اینجا بود و دوست داشتم بیایم و حتی فقط یک رل کوچک بگویم. ریشه من در ایران است و هر چقدر آنجا در رفاه باشم، غم دوری از وطن در دل من می گذرد بنابراین تا موقعیت پیدا شد، برگشتم. حتی اگر سال قبل هم این موقعیت پیش می آمد، برمی گشتم. از طرف مدیریت موسسه قرن 21 از من دعوت شد و خودم هم دیدم دیگر بچه هایم به من نیازی ندارند، برگشتم و الان هم مرتب در رفت و آمد هستم و به بچه هایم سرمی زنم.