انواع پیوند مغز استخوان و شرایط اهدا کنندگان آن - وبلاگ خبری گردشگری

به گزارش وبلاگ خبری گردشگری، پیوند مغز استخوان جایگزینی مغز استخوان فرد بیمار با مغز استخوان سالم است که برای انجام چنین عملی باید یک سری شرایط مهیا باشد.

به گزارش خبرنگار ، مغز استخوان و سلول های خونی سالم از جمله مواردی است که برای زنده ماندن افراد مورد استفاده قرار می گیرد و حتی از طریق اهدا آن می توان یک زندگی را نجات داد. اما موضوعی که امروز ماقصد داریم به آن بپردازیم است.

مغز استخوان، بافت اسفنجی درون بعضی از استخوان های بدن، از جمله استخوان های ران است که شامل سلول های نابالغی، به نام سلول های بنیادی می گردد.

جالب است بدانید؛ تعداد زیادی از افراد مبتلا به سرطان خون مانند لوسمی و لنفوم، آنمی سلول داسی شکل و سایر بیماری های تهدید نماینده زندگی، به مغز استخوان بستگی دارند.

مغز استخوان و سلول های خونی سالم برای زنده ماندن مورد احتیاج است و زمانی که بیماری بر مغز استخوان تأثیر می گذارد به طوری که دیگر نمی تواند به طور موثر عمل کند، پیوند خون مغز می تواند بهترین گزینه درمان باشد؛ برای بعضی از بیماران این تنها درمان بالقوه است.

پیوند مغز استخوان

پیوند مغز استخوان و پیوند سلول های بنیادی جایگزینی مغز استخوان فرد بیمار با مغز استخوان سالم است تا بیمار بتواند مقادیر بالای دارو های شیمی درمانی یا پرتودرمانی را دریافت کند.

پیوند مغز استخوان می تواند جان افراد را در مبارزه با لوسمی، لنفوم و دیگر سرطان های خون نجات دهد. هنگام تولد، تمام مغز استخوان ها قرمز است. زمانی که انسان ها پیر می شوند، مغز قرمز به طور فزاینده ای آغاز به تبدیل به مغز زرد می نماید.

در بزرگسالان، حدود نیمی از مغز استخوان قرمز است و نیمه زرد است. 200 میلیارد گلبول قرمز جدید هر روز توسط مغز استخوان فراوری می گردد، همراه با گلبول های سفید و پلاکت ها. حدود 1٪ گلبول های قرمز بدن هر روز بازسازی می گردد.

مغز استخوان سالم بین 150،000 تا 450،000 پلاکت در هر میکرولیتر خون فراوری می گردد، مقدار خون که بر روی یک پین قرار می گیرد.

مغز استخوان حاوی سلول های بنیادی مزانشیمی و خونگرم است. حدود 10،000 نفر در ایالات متحده آمریکا سالانه تشخیص داده می شوند که بیماری هایی دارند که احتیاج به پیوند مغز استخوان دارند.

7 نفر از 10 نفر که احتیاج به پیوند مغز استخوان دارند، در خانواده خود donors تطبیق نداشته و به ثبت رجیستر اهدانمایندگان مغز استخوان برای پیدا کردن یک بازی احتیاج دارند.

فرایند تطبیق دادن بیمار با یک اهدا نماینده شامل مقایسه آنتی ژن های لکوسسیتی انسان (HLA) برای پیدا کردن یک تطابق است.

بیماری های متعددی که بسیاری از آن ها غیرقابل درمان هستند، تهدیدی برای مغز استخوان و جلوگیری از تبدیل سلول های بنیادی به سلول های ضروری مغز استخوان است.

انواع پیوند مغز استخوان

شایع ترین اشکال پیوند مغز استخوان عبارت اند از:

• پیوند اتولوگ autologous طی این نوع پیوند بیمار بافت پیوندی (مغز استخوان) خود را دریافت می نماید. در این روش مغز استخوان بیمار را خارج و آن را در معرض دارو های ضد سرطان قرار می دهند تا یاخته های بدخیم کشته شوند. سپس محصول بدست آمده را منجمد و نگهداری می نمایند.
• پیوند سینژنیک Syngeneic بیمار بافت پیوندی (مغز استخوان) را از عضو دیگر دو قلوی مشابه خود دریافت می نماید. در این روش ابتدا از طریق مقادیر زیادی از دارو های ضد سرطان همراه یا بدون پرتو درمانی، تمام مغز استخوان موجود در بدن بیمار را از بین می برند. سپس از عضو دیگر دو قلوی مشابه که شباهت بافتی زیادی با بدن بیمار دارد، مغز استخوان سالمی را تهیه می نمایند.
• پیوند آلوژنیک allogeneic بیمار بافت پیوندی را از فردی غیر از خود یا دو قلوی مشابه خود (مثل برادر، خواهر، یا هر یک از والدین یا فردی که هیچگونه نسبتی با بیمار ندارد) دریافت می نماید. این فرد باید سازگاری بافتی نزدیک با بدن بیمار داشته باشد.

روش پیوند مغز استخوان

جالب است بدانید؛ پس از تهیه بافت پیوندی از روش های فوق، به بیمار مقادیر بالای دارو های شیمی درمانی همراه یا بدون پرتو درمانی می دهند تا باقی مانده مغز استخوان وی تخریب گردد. در مرحله آخر مغز استخوان سالم را گرم نموده و از طریق یک سوزن و از طریق سیاهرگ به بیمار تزریق می نمایند تا جانشین مغز استخوان تخریب شده گردد.

پس از ورود بافت پیوندی به جریان خون، یاخته های پیوند زده شده به مغز استخوان راهنمایی شده و به فراوری گویچه های سفید خون، گویچه های قرمز خون و پلاکت های جدید می پردازند.

ابتلاء به عفونت و خونریزی، تهوع، استفراغ، خستگی، بی اشتهایی، زخم های دهانی، ریزش مو و واکنش های پوستی از جمله عوارض جانبی پیوند مغز استخوان و پیوند سلول های پایه (Stem cell) است.

امروزه با کاربرد های جدید الگو های درمان پیوند مغز استخوان و درمان بیولوژیکی یا ایمونولوژیک و دارو های جدید ضد سرطان و پیشرفت های علم ژنتیک و ساختار های ژن های انسانی امید های تازه ای برای غلبه بر این بیماری بوجود آمده است.

پیوند مغز استخوان چگونه است؟

هر فرد می تواند با دادن تنها 2 سی سی خون جان یک یا تعداد بیشتری از بیماران احتیاجمند را نجات دهد. به طوری که اگر HLA (آنتی ژن های لوکوسیتی انسانی) بیماری به HLA فرد اهدانماینده شبیه باشد، مراحل بعدی اهدا برای بازگشت سلامتی بیمار انجام می گردد.

نمونه خون اهدا نماینده پس از نمونه گیری به آزمایشگاه پیوند بیمارستان منتقل شده و میزان شباهت HLA خون وی (گروهی از پروتئین های سطح سلول) با HLA بیماران احتیاجمند پیوند، آنالیز می گردد.

وزارت بهداشت نیز برای آنالیز خون هر فرد بودجه لازم را درنظر گرفته و در صورت پیدا کردن مورد سازگار و مشابه، با داوطلب تماس گرفته می گردد تا برای مرحله بعد یعنی اهدای سلول بنیادی اقدام کند.

شرایط اهدانمایندگان مغز استخوان

بهترین اهدانمایندگان مغز استخوان، برادران و خواهران مشابه از نظر سازگاری نسجی با بیمار هستند و اولویت با این موارد است. برای اثبات این موضوع باید آزمایش های مربوط انجام گردد. بعد از این ها اهدانمایندگان خویشاوند که متخصصان ایمونولوژی تشخیص می دهند احتمالا در خانواده فرد بیمار وجود دارد؛ اهدانمایندگان مناسبی می توانند باشد.

در مرحله بعد، اهدانمایندگان غیرخویشاوند که بانک های سازگاری نسجی یا HLA که در کشور ما و کشور های مختلف وجود دارد و از طریق جست وجو می توانند اهدانماینده مناسب را معرفی نمایند، راه حل بعدی خواهد بود.